Rouwen is iets persoonlijks, net zo uniek als het hebben van een vingerafdruk. Je kunt iemand niet vertellen hoe het beste te rouwen. Maar je kan leren herkennen uit ervaringen van anderen. Om deze te delen, help je elkaar.
Een ding staat vast: rouwen doe je niet als enige wanneer je partner is overleden. Rouw is van iedereen en ieder doet dat op haar of zijn eigen manier. En dat heeft impact op gedrag, sfeer en gevoelens. Dit geldt zowel voor jou als voor anderen. Voor kinderen is het nog eens extra moeilijk te bevatten, wat er allemaal met ze gebeurt.
Terwijl je zelf probeert te begrijpen wat verlies met je doet, kijken daar die lieve verdrietige kleine of grotere ogen, toch naar jou op. Zij missen hun vader of moeder ook.
Hoe doe je dat als ouder, rouwen én opvoeden? Hoe geef je verdriet een plek, als je zelf nog midden in die emotionele rollercoaster zit en nauwelijks nog adem krijgt?
Helaas bestaat er geen pasklare oplossing of draaiboek voor deze situatie. Gelukkig zijn er wel inzichten en een aantal handvatten die je kunnen helpen. Het zal het er niet makkelijker of lichter op maken, maar misschien wel iets dragelijker, voor jou én voor de kind(eren).
Om je te ondersteunen in deze intens verdrietige en kwetsbare periode deel ik graag de volgende 7 tips waar je wellicht je voordeel mee kunt doen.
Wat was het een leuk idee om samen met een aantal goede vriendinnen naar de film te gaan. Gelukkig ben ik niet de enige weduwe van het stel. Hoe leuk is het, de rode draad van de klunzige, maar o zo herkenbare, Bridget Jones te zien en deze te projecteren op je eigen leven. Dat hebben we, wees eerlijk, allemaal sinds de eerste film Bridget Jones Diary (2001), wel eens gedaan.
Hoe heerlijk was het om na de film te realiseren dat het heus wel mee valt met ons eigen leven. We hebben tenslotte allemaal onze eigenaardigheden en onzekerheden, maar zo erg. Nee toch? Het is heel fijn te weten dat we toch niet zo ongewoon en zeker niet de enige zijn die kampen met onnozele kwelgeesten, gebrek aan zelfliefde en eeuwige twijfel.
Dit feit is op te maken en gebaseerd op de jarenlange ervaring van de gegarandeerde lach en de traan, te ervaren in de bioscoop, tijdens streaming avondjes. Of op die later te ontkennen momenten wanneer je er even doorheen zit en jezelf opbeurt door thuis op de bank naar de film te kijken. Voor mij is Bridget Jones vanaf het begin keer op keer, dus inderdaad de drie films, een soort van quilty pleasure.
Je herkent het misschien, hoe heerlijk is het om je even helemaal over te geven aan de bekende tragikomische gebeurtenissen in het leven van ‘onze’ Bridget. De perfecte manier om jezelf op te beuren. Een ware quick fix!
Dus we troffen elkaar op locatie. Verheugd ging ik naar de Filmhallen in Amsterdam en omdat we veel bij te kletsen hadden, gingen we ook even een hapje en een drankje doen in de Food hallen. Daar is het altijd gezellig druk en er zijn ruim voldoende Food trucks aanwezig om aan ieders smaak te voldoen. Het was er lekker en de sfeer zat er goed in.
Hoe gezellig om even een avondje uit te zijn, te lachen. Fijn om even de gedachten te verzetten en vooral om niet alleen te zijn. De dynamiek in de trouwe vriendengroep was als vanouds en toen we lief en leed met elkaar hadden gedeeld, trokken we opgetogen naar zaal 1. Met de vorige drie films, (1. Bridget Jones’s Diary, 2. Bridget Jones The Edge of Reason, 3. Bridget Jones’s Baby.) in gedachten, wisten we zo ongeveer wel wat we konden verwachten. We waren er klaar voor.
WOW…. niets was minder waar. Wat kwam die binnen! Direct werd ik terug geslingerd in mijn rouw bij het zien van de chaos, onmacht en wanhoop om er alleen voor te staan. Het gebrek aan controle, het leven op de automatische piloot, zo functioneel mogelijk de ballen in de lucht houden, maar het totale gebrek aan grip op het leven zelf.
Het geen puf hebben en het struisvogel gedrag waar ik me nog steeds zelf ook schuldig aan maak. Het soms nergens zin in hebben en eigenlijk het liefst de hele dag in bed te willen blijven. Maar omdat je nu eenmaal wat te doen hebt, je toch maar uit die pyjama gaat, in die vormeloze warme trui en lekker zittende broek. En dan die schatten van kinderen die ieder in hun eigen fase van rouw zitten. Ik herkende zo mijn eigen dochter. Jeetje hoe heerlijk kon ik zwelgen in mijn eigen rouw.
En dan het gedrag van die lieve, loyale maar o zo onhandige vrienden. Je kunt het ze niet kwalijk nemen, ze kunnen er niets aan doen. Ze weten zich eenvoudigweg geen houding te geven. En heel eerlijk, ga maar eens bij jezelf na, hoe jij vroeger zelf reageerde en zelfs nu nog reageert wanneer een ander, een geliefde verliest en alleen achterblijft. Het is opvallend dat ondanks dat we het allemaal weten, er toch door beleefdheden en misplaatste goedbedoelde opmerkingen, een ongemakkelijke vreemde afstand ontstaand.
Achterblijvers hebben het niet makkelijk en de nieuwe realiteit is wennen. Het leven is het waard geleefd te worden en in de absurdistische setting van Bridget Jones, Mad about the Boy is dat op een wel heel bijzondere en tevens aanstekelijke manier verbeeld. Het is een heerlijke film met een knipoog en ondeugende twist. Hoewel bij vlagen beslist confronterend, schiet je toch regelmatig in de lach en zet het je aan tot denken.
Vandaag the day after was een dag van tranen en reflectie. De rouw was rauw en de onmacht groot. De bewustwording van het verlies en ook de herinneringen. In de film spreekt het zoontje zijn angst uit: wat als ik hem vergeet?
Zo heb ik vandaag zo intens aan mijn man gedacht. Hoe hij lachte, zijn favoriete trui, zijn geur, de donkere moeilijk leesbare ogen, de tinteling door mijn lijf wanneer we samen waren, zijn hand op mijn schouder, dat venijnige gebaar wanneer ik weer eens te laat kwam op een afspraak, de vergeving als ik hem dan toelachte en uitleg gaf hoe lastig het was om een plekje voor de auto te vinden, hoe hij liefdevol naar onze dochter keek. Ooooh talloze plaatjes van ons leven heb ik vandaag afgespeeld in mijn hoofd. Om er maar zeker van te zijn dat ik hem niet vergeet.
Zijn stem, de woorden, onze gesprekken probeer ik terug te horen. Ja ik mis hem, iedere dag. Hoe vreselijk moeilijk is het soms om zijn keuze te respecteren en te accepteren. Want hoe veel ik ook van hem heb gehouden, nog steeds doe, hoe mooi ik mezelf kan troosten met de gedachte dat zijn keus naar ons toe, een laatste daad van zijn liefde voor ons is geweest, ik blijf achter met die onmacht en het verdriet.
Hij heeft zijn rust en ik….. ik heb het leven met alle gevolgen van dien. Maar na alles wat ik heb meegemaakt ben ik me meer dan ooit terdege van bewust dat je het allemaal toch zelf moet doen. Het leven moet geleefd worden en ik ga er beslist weer wat moois van maken. De tijd die mij gegund is ga ik genieten samen met onze dochter die zich door de jaren heen steeds meer ontwikkelt als een prachtige jonge vrouw die na haar eindexamen aan haar studie gaat beginnen.
Gelukkig is het pas februari… dus dat duurt nog even. En wie weet wat de toekomst zal brengen. Iedere dag die je gegeven is, is weer een nieuw avontuur.
En ja, het moet gezegd. Het is waar, Hugh Grant is in zijn rol ongeëvenaard. Hoe heerlijk British en understated. I love it!
Wees gewaarschuwd, het is een geweldige film vol gelaagdheid, herkenning en tussen de regels door worden ons ervaringsdeskundigen een heel aantal lessen geboden. Kortom een must see!
Liefs,
Astrid
Samen sterker in verlies en rouw: unieke events voor Widows & Widowers!
Wanneer het leven op zijn kop staat door het verlies van een partner, is verbinding essentieel.
Widows & Widowers (Astrid van Heumen) zet zich in om weduwen en weduwnaars te ondersteunen in het hervinden van perspectief na een intens verlies.
Rouwzorg en Soul2 (Jiska Rodenburg), met ruim 30 jaar ervaring in rouwbegeleiding, en Met Mijke (Mijke Niks), met haar unieke locatie Barn House43 en persoonlijke levensverhaal en ervaring, bundelen hun krachten om samen iets bijzonders te creëren.
Wij organiseren een reeks van vijf unieke bijeenkomsten / workshops, speciaal voor Widows & Widowers.
Een combinatie van ervaringsgerichte ondersteuning, professionele begeleiding en een warme, veilige omgeving waar ruimte is voor rouw én nieuwe inzichten.
Hier ontmoet je anderen die jouw pad begrijpen, vind je steun en ontdek je manieren om verder te gaan, op jouw tempo.
Samen maken we rouw bespreekbaar en bieden we een plek waar verlies en veerkracht hand in hand gaan. Doe mee en ervaar de kracht van verbinding.
BIJEENKOMSTEN 2025
21 maart Rauwkost LUNCH - middag
28 & 29 maart Workshop Eenzaamheid & herstel – 2 daagse
4 april 2025 Rauwkost DINER – avond
9 & 10 mei Workshop Rouw in beeld – 2 daagse
30 & 31 mei Workshop Rouwenden tijdens Rouw – 2 daagse
6 oktober Training RouwZorg – 7 daagse
Wat is het een harde en onzekere werkelijkheid wanneer je na het overlijden van je partner er ineens helemaal alleen voorstaat. Je dacht misschien iets te weten van de financiën maar dan blijkt dat de administratie toch niet helemaal op orde is.
Misschien valt het allemaal een beetje tegen in plaats van mee. Verwijt je jezelf dat je te onwetend, te naïef bent geweest om te geloven dat alles goed was geregeld. Waarom je je nooit eerder hebt geïnteresseerd voor de financiële werkelijkheid.
Wanneer er een eenmanszaak, een mkb bedrijf of grotere onderneming is, hoe ga je daar dan mee om? Wie helpt je bij het nemen van de juiste beslissingen. Of wanneer er plotseling meer of minder is dan na redelijkheid was te verwachten? Wat doe je dan? Hoe heb je het allemaal zo ver laten komen?
Al die de vragen waar je nooit meer antwoord op krijgt. De gedachte ‘waarom hebben we hier eigenlijk nooit over gesproken?’ is heel normaal. En met verwijt en zelfbeklag schiet je echt niets op.
De gedachte dat je er echt helemaal alleen voor staat kan ineens nogal overweldigend zijn. Dat alle beslissingen die er te nemen zijn, door jou en jou alleen genomen moeten worden. Alles komt nu op jou aan. Even met elkaar overleggen wat te doen is er niet meer bij.
Het is niet eenvoudig om van samen ineens alle verantwoordelijkheid zelf te dragen. Dus naast alle emotionele uitdagingen, in een periode van rouw, verwarring en onzekerheden zijn het ook de vaak zware financiële verantwoordelijkheden die op jouw schouders rusten. Dat geeft vaak onrust en creëert een niet mis te verstane chaos, maar het is wel plots jouw nieuwe werkelijkheid.
Hoe krijg je het leven weer op de rit, wanneer heb je de controle terug? Komt er een tijd wanneer je het leven weer zal gaan genieten?
Het verlies van je partner brengt niet alleen emotionele uitdagingen met zich mee, maar ook praktische en financiële vragen. Het kan overweldigend voelen, maar heus, de ervaring leert, dat je stap voor stap weer grip krijgt op je situatie.
Wanneer je vragen hebt, stel ze gerust, je kan altijd bij ons terecht. Je bent niet de enige, jouw vragen, gevoelens van onrust, angst en onzekerheden herkennen we. Je bent niet alleen in deze situatie. Vraag om raad, denk niet dat je alles zelf moet oplossen. Ga voorbij je trots, je hoeft je niet te schamen voor de vragen op dit gebied.
Het is lastige materie. En ja, had je er beter aangedaan om samen de financiën, belastingen en administratie bij te houden? Ja, maar dat is in de meeste gevallen onrealistisch en het is nu te laat. Maar in de toekomst, wees dan goed op de hoogte van jouw persoonlijke financiële situatie en probeer er grip op te houden. We kennen allemaal wel dat gevoel dat we alleen het wiel opnieuw moeten uitvinden.
Heb je hulp nodig, heb je behoefte aan vertrouwd advies, dan helpen wij je graag bij het vinden van een betrouwbare en deskundige financieel adviseur.
Hier zijn enkele tips om je op weg te helpen:
Overzicht creëren
Controleer verzekeringen en pensioen
Kijk of je recht hebt op een uitkering uit een levensverzekering of pensioen van je partner.
En informeer bij de pensioenuitvoerder naar een nabestaandenpensioen of andere regelingen waar je mogelijk aanspraak op kunt maken.
Vraag hulp bij de administratie
Het is normaal om je overweldigt te voelen door papierwerk. Vraag een vertrouwd familielid, vriend(in) of een financieel adviseur om je te helpen met de administratie. Er zijn ook gespecialiseerde organisaties die je hierbij kunnen ondersteunen.
Check je recht op toeslagen en regelingen
In Nederland kun je mogelijk recht hebben op toeslagen, zoals huurtoeslag, zorgtoeslag of een aanvullende bijstandsuitkering (ANW-uitkering). Controleer dit bij de Belastingdienst of sociale diensten in je gemeente.
Voorkom financiële valkuilen
Neem de tijd voordat je grote financiële beslissingen neemt, zoals de verkoop van een huis of het afsluiten van nieuwe leningen. Je hebt ruimte nodig om helder na te denken over wat het beste is voor jou.
Ook hier kan een vertrouwenspersoon of een financieel planner jou bij helpen. Zet alles goed op een rij om een weloverwogen beslissing te nemen. Laat je niet opjagen, het is jouw leven, jouw beslissing.
Plan voor de toekomst
Denk na over een budget dat past bij je nieuwe situatie. Dit geeft je houvast voor de komende maanden en helpt om financiële zorgen te verminderen.
Praat met een financieel adviseur
Als je het overzicht kwijt bent of belangrijke keuzes moet maken, kan een onafhankelijk financieel adviseur veel betekenen. Zij kunnen je helpen met pensioen- en vermogensplanning of belastingvragen.
Bij vragen zijn wij er voor je, schroom niet en neem contact op.
Zorg voor een noodfonds
Probeer een bedrag apart te zetten voor onverwachte uitgaven, hoe klein ook. Dit kan je een gevoel van veiligheid geven in onzekere tijden.
Leg je wensen vast
Wanneer je alles weer onder controle hebt en daarmee de grip op het leven weer terug. Wees dan wijs. Laat niets aan het toeval over wanneer je in de toekomst iets zal gaan mankeren.
Overweeg om zelf ook je financiële en persoonlijke wensen op papier te zetten. Leg het vast in een testament. Daar is een zekere moed voor nodig, maar het zorgt voor helderheid en het geeft rust voor jou en je naasten.
En wees verstandig laat de financiële zaken en de administratie niet achter zoals jij het aangetroffen hebt. Zorg voor overzicht en dat alles zo goed mogelijk op orde is.
Bijvoorbeeld: maak een overzicht van wachtwoorden, bankrekeningen en belangrijke papieren voor nabestaanden. Dat scheelt enorm veel ellende voor je dierbaren wanneer de tijd daar is.
Astrid
Zoals beslist herkenbaar voor ons als lotgenoten komen ‘s nachts de spoken. We kennen allemaal het geluid van de klok die tikt, de greep naar de mobiele telefoon om voor de zoveelste keer het laatste nieuws te bekijken, een nieuwe podcast te luisteren of toch dat boek eens uit te lezen, het ochtendgloren te verwelkomen en dan net voor de wekker gaat in slaap te vallen.
Talloze keren blijven we het kussen opkloppen, het dekbed wegschoppen om het dan later toch weer op te pakken om er in weg te kruipen in de hoop toch in slaap te vallen. Niets is lastiger om in een periode van ongemak, rouw en verdriet simpelweg in slaap te vallen op het tijdstip dat vroeger zo eenvoudig en normaal was, in de nacht.
Waarom is het zo moeilijk om je als weduwe of weduwnaar over te geven aan de verstilling van de nacht. Het is juist de stilte die aanzet tot mijmering en vertwijfeling. Tot de overgave aan het verdriet, de tranen, de woede of de zorgen. De waan van de dag is verdwenen en er zijn geen zelf opgeworpen barrières, een te drukke agenda of andere remmingen die de geest verpozen. Rouw is rauw en kent geen genade in de kleine uurtjes.
Hoe fijn zou het zijn om weer eens een nacht te slapen, of lekker door te slapen. Gewoon om weer eens van die ouderwetse weldadige en gezonde nachtrust te genieten. Wakker te worden met een opgeruimd gevoel en om vol hernieuwde energie de dag te beginnen.
Feit is dat vele van ons het weken zo niet maanden af kunnen met 3 tot 4 uur slaap per nacht. Op een of andere manier kan je lichaam en geest dat toch aan… maar het eist op den duur zijn tol. Het is super ongezond, dat weten we ook allemaal! De vraag is, wat doe je eraan?
Wat kan een mens verlangen naar gewoon een ouderwetse 8 uur slaap. Het is alom bekend dat de nachten ondanks alle trucs en de vele omwentelingen extra zwaar zijn voor weduwen en weduwnaars. De stilte biedt alle ruimte om je gedachten de vrije loop te laten gaan. Je zorgen worden uitvergroot, de schuldgevoelens blijven je najagen, de goede en minder goede herinneringen komen zonder filter en daarmee komen de tranen van onmacht, woede en verdriet. Het kan voelen alsof alles tegelijk op je afkomt, waardoor slapen haast onmogelijk lijkt. Toch kom je soms zelfs in een diepe en korte slaap, want je lichaam neemt het van je over.
Met deze tips brengen we rust en wellicht helpt het om de nachten vredig slapend door te brengen. We zullen onszelf moeten trainen. Zo krijg je meer begrip voor jouw complexe emoties en ben je wellicht minder streng voor jezelf.
Hier een paar praktische tips en eenvoudige hulpmiddelen om stap voor stap jezelf naar een betere nachtrust toe te werken. Gun het jezelf en lees onze tips. Er kan er één of wellicht zelfs meer dan één tussen zitten die je helpt. Het is een kleine moeite en wie weet doe je jezelf er een groot plezier mee.
“Just give it a try”
Allereerst, waarom is slapen zo moeilijk na een verlies?
Het is belangrijk je te beseffen dat slapeloosheid heel normaal is in deze situatie en dat kleine stappen al kunnen helpen om weer wat meer rust te vinden.
Praktische tips voor een betere nachtrust
Creëer een rustgevende slaapomgeving
Stel een avondritueel in
Schrijf je zorgen van je af
Beperk piekergedachten
Beweeg overdag voldoende
Sta op als je niet kunt slapen
Gebruik positieve herinneringen als troost
Ik heb eens gehoord dat iemand van de oude stropdassen van haar man, een mooi kussentje voor op bed heeft gemaakt om hem zo toch dichtbij te houden. Prachtig.
Een troostend en bewezen slaaphulpmiddel: het slaapdagboek
Een slaapdagboek kan helpen om patronen te ontdekken in je slapeloosheid en kleine verbeteringen te vieren. Voor sommige is het digitaal noteren voldoende. Maar wij raden aan om pen en papier te gebruiken. Neem een mooi boekje of schrift. Het kan ook heilzaam zijn om het op een andere slapeloze nacht eens door te lezen.
Je begint met de datum en dan probeer je antwoord te geven op een aantal vaste vragen. Zoals:
Hoe voelde ik me overdag? Wat deed ik vóór het slapengaan? Hoe laat heb ik mijn laatste koffie gedronken? Hoe laat ben ik naar bed gegaan? Hoe laat heb ik het zien worden? Hoe was mijn slaap? Heb ik lekker maar kort geslapen of was ik onrustig?
Probeer het aantal uren te noteren en benoem kort de kwaliteit. Wanneer je er zin in hebt geef dan jezelf de ruimte voor korte notities zoals je gedachten, je dromen of welke verbeteringen je wilt proberen. Bijvoorbeeld verwarming laag of uit, raam open of dicht, ander kussen, nieuw dekbedovertrek, toch de kamer anders inrichten of misschien wel één van de andere kamers in het huis jouw nieuwe slaapkamer maken. Wat ga ik morgen eventueel anders doen?
Laatste bemoedigende woorden omdat het natuurlijk niet allemaal vanzelf gaat en van de één op de andere dag is opgelost:
Wees geduldig met jezelf. Het verwerken van verlies is een lange reis, en je mag de ruimte nemen om te helen. Zelfs als slapen moeilijk blijft, kan elke kleine stap een verschil maken. Vertrouw erop dat je opnieuw rust en balans zult vinden.
Wanneer controle over de dagelijkse routine terugkeert is het ook minder moeilijk om de slaap te vatten. En wanneer er meer nachtrust is komt er meer energie en voor je het weet is er weer ruimte voor wat meer vrolijkheid en het leven.
Jouw leven, want dat van jou gaat gewoon door en dat mag genoten worden.
Astrid
Vooral bij fase 3, de fase van onderhandelen – bargaining kan het ‘mindful’ stilstaan bij je gedachten, helpen je rouw beter te begrijpen of te plaatsen in de nieuwe vaak onwelkome werkelijkheid. Dit is vaak voor velen een onrustige periode waarbij je jouw gedachten niet onder controle hebt, je jezelf veel vragen stelt en je soms zelfs verwijtend of achterdochtig tegen je eigen gedachten en gevoelens staat.
Dit is niet erg, het hoort er gewoon bij. Maar je hoeft er niet aan toe te geven, je kunt door Mindfulness oefeningen rust vinden en de op hol geslagen gedachten tot stilstand manen.
Geef jezelf toestemming om even stil te staan. Deze oefeningen zijn speciaal ontworpen om rust en helderheid te brengen. Zelfs op de moeilijke momenten zul je er profijt van hebben. Gun het jezelf om even voor JOU te kiezen.
1) Ademhalingsoefening
De bekende “4-7-8-methode”
Rust brengen in een overvolle geest:
Tip: Wanneer je merkt dat je gedachten afdwalen en je toch even ergens aan denkt, breng de focus zachtjes terug naar het tellen van je ademhaling.
Tip: Wees niet te streng voor jezelf, geef het een kans. Je zult na een tijdje ervaren dat het echt werkt.
2) Gedachten parkeren
“De Gedachtenkast”
Ruimte maken in je hoofd, hoe doe je dat?
Tip: Oefen dit maximaal 5 minuten om te voorkomen dat je overweldigt raakt. Het wegleggen van gedachten of een zorg in een “Gedachtenkast” kan je rust geven, omdat je op deze manier wat ruimte creëert voor jezelf. Even een pauze van de ‘waan van de dag.’
3) Schrijfmeditatie
“Gedachten loslaten op papier”
Structuur brengen in je gedachten
Tip: Sta niet te lang stil bij wat je hebt geschreven. Voor sommigen onder ons is het soms beter om jezelf vrij te laten, niet meer terug te lezen. Laat het gewoon los. Probeer het eens. Er is niemand aan wie je verantwoordelijkheid schuldig bent.
4) Bodyscan
“Verbinden met je lichaam”
Breng je focus van je hoofd naar je lichaam.
Tip: Wanneer je deze oefening ‘mindful’ of bewust doet is het een vorm van meditatie die je zowel ‘s ochtends als ’s avonds kan helpen de spanning makkelijker los te laten. Geef jezelf de tijd, en neem het niet te serieus. Je mag best om jezelf lachen af en toe. Dat geeft ook ontspanning.
5) Dankbaarheidsoefening
“Drie dingen die goed gingen”
Herkenning van de kleine en grotere positieve momenten
Sluit je ogen en voel bewust dankbaarheid voor deze momenten.
Tip: Dit versterkt positieve gedachten en helpt je om de dag met meer rust af te sluiten.
6) Visualisatie
“De rustige plaats”
Vind mentale rust
Tip: Gebruik deze oefening wanneer je je overweldigt voelt door emoties of blijft piekeren.
Praktische toepassing:
Probeer elke dag een of twee oefeningen te doen, bijvoorbeeld in de ochtend of s’ avonds voor het slapen gaan.
Gebruik een notitieboekje om je ervaring bij te houden en terug te lezen wat voor jou werkt.
Afsluitende tip ter bemoediging:
“ Weet dat het oké is om het niet allemaal tegelijk op te lossen. Deze oefeningen zijn er voor jou. Ze helpen je om je stap voor stap te ondersteunen. Gun jezelf de tijd en ruimte om te helen.
Het is jouw leven, jij alleen kan het weer omarmen op een moment dat voor jou het beste uitkomt. Neem je tijd en wees lief voor jezelf. Wees niet te streng dat is echt niet nodig.
Rouw is iets van jou. Lotgenoten zijn er om ervaringen te delen, zij zullen bepaalde facetten van jouw rouw herkennen maar weten ook als geen ander, dat ieder zijn eigen weg heeft te gaan om de nieuwe werkelijkheid te erkennen. Zij en ook jij weet dat het moed vergt om het leven weer in haar volle omvang te omarmen. Maar met af en toe een beetje hulp en gezelligheid komen we er samen wel.
Astrid
Rouw is een persoonlijk proces dat voor iedereen anders verloopt. Er is geen juiste of foute manier van rouwen, Ook de duur of de volgorde van de verschillende fasen van rouw kunnen sterk verschillen.
Hieronder een korte beschrijving van de verschillende stadia van rouw, gebaseerd op het model van de bekende Zwitsers-Amerikaanse psychiater Elisabeth Kübler-Ross
In deze fase van Rouw is het verlies nog moeilijk te bevatten. Mensen hebben vaak het gevoel of het verlies van een geliefde of dierbare niet echt gebeurd is. Dit is een natuurlijke reactie, een afweermechanisme tegen de pijn, het verdriet.
Hoe herken je dit bij jezelf of een ander?
Door het ‘struisvogelen’ de kop in het zand te steken, weg te lopen van de nieuwe werkelijkheid het wegdrukken van verdriet. Stoer doen, ook omdat het van je verwacht wordt. Uitspraken of gedachten in de lijn van: “het kan niet waar zijn” of het vermijden van gesprekken over het verlies. Alles willen houden zoals het was.
Vaak uit het zich ook in een weerzin om de spullen van de overleden partner niet te willen opbergen of het huis, de kamer precies zo te laten zoals het was. De jas niet van de kapstok willen halen, kleding in de kast laten hangen om zo maar de nieuwe werkelijkheid te ontkennen.
Wat het betekent: je bent mogelijk nog bezig met het realiseren van het verlies en het erkennen van de impact.
Aanbeveling: probeer kleine stappen te zetten om jouw gevoelens te erkennen. Praat erover met iemand die je vertrouwt, of schrijf je emoties op. Je kunt ook onze online support community bezoeken om zo je ervaringen te delen met anderen.
In deze fase komt woede naar boven omdat de situatie oneerlijk of onbegrijpelijk aanvoelt. Een verongelijkt gevoel. De boosheid kan zich richten op jezelf, op anderen maar ook op zelfs de overleden partner.
Hoe herken je dit bij jezelf of een ander? Irritatie, frustratie, of boosheid om ogenschijnlijk onbeduidende of kleine zaken. Het uiten van beschuldigingen richting anderen maar ook op het leven zelf.
Gedachten waarop je jezelf kan betrappen zijn bijvoorbeeld: Waarom heb je het niet beter geregeld voor mij? Waarom heb je me in de steek gelaten nu ik je zo hard nodig heb? Waarom laat je me zitten met die administratieve chaos. Wat ben jij – de overledene - een verschrikkelijk mens om mij zo achter te laten. Hoezo heb je me niet ingelicht over de financiën. Of wat ben ik een enorme sufferd dat ik me zo naïef en afhankelijk heb opgesteld van mijn partner. Ik was er toch zelf bij.
Zelfbeklag maar ook pittig uithalen naar anderen, die hun hulp aanbieden of er voor je willen zijn. De onmacht waarmee je dagelijks geconfronteerd wordt afreageren op de kinderen door ze uit te foeteren om het minste en geringste.
Wat het betekent: Boosheid is een natuurlijke uiting van de pijn die je voelt. Het kan overweldigend aanvoelen, maar is een belangrijk deel van het rouwproces.
Aanbeveling: Focus op manieren om boosheid constructief te uiten, zoals praten met een coach of opschrijven wat je frustreert. Onze professionele supportlijn staat ook voor je klaar om je hierin te begeleiden of te ondersteunen.
In deze fase probeer je grip te krijgen op het verlies door erover te onderhandelen. Vaak is het verwarrend en komen er gedachten op van “Wat als…” Maar ook van, we hebben het toch leuk gehad, maar heb ik er wel goed aan gedaan om… Opvallend hier is dat je bij jezelf veelal te raden gaat over hoe je het verlies misschien had kunnen voorkomen.
Deze moeilijk fase herken je aan een periode waarin je veel piekert, je van alles afvraagt en waar je vaak urenlang wakker ligt of zoals ik het zelf heb benoemd: ‘s Nachts komen de spoken. Je vraagt jezelf, al dan niet hardop met anderen af of je het allemaal wel goed hebt gedaan? Of je niet het onvermijdelijke had kunnen voorkomen wanneer je dit … of juist dat zou hebben gedaan.
De schuldvraag over de dood en de periode voorafgaand blijven stellen in de nachtelijke of eenzame uren die de dagen vullen. Ook uit zich deze fase vaak in een zoektocht naar betekenis van de dood of juist die van het leven.
Wat het betekent: je probeert te begrijpen waarom dit is gebeurd en zoekt mogelijk naar manieren om de situatie te verklaren.
Aanbeveling: Besef dat deze fase tijdelijk is. Overweeg mindfulness-oefeningen of begeleiding om gedachten te ordenen.
Onze lezingen en onze webinars met experts aan het woord over rouwverwerking kunnen je mogelijk hierbij helpen.
Hier dringt het besef van het verlies door. Dit kan leiden tot gevoelens van leegte, verdriet en soms ook enorme hopeloosheid. Het alleen voelen en de eenzaamheid erkennen die het verlies van een partner in zekere zin automatisch manifesteert. Ook dit is een fase van rouwverwerking.
De herkenning voor jezelf is hier lastiger dan voor een ander. Hoewel deze veelal pas later beseffen wat er aan de hand is. Zij zullen alert moeten zijn gezien zij geneigd zijn het gedrag van de rouwende weduwe of weduwnaar met de mantel der liefde te bedekken. Jijzelf zal hier waakzaam moeten zijn om de signalen te herkennen en indien het kan jezelf te herpakken.
Je kunt deze fase herkennen aan je gedrag, zoals het terugtrekken uit sociale activiteiten, gebrek aan of het hebben van energie, nergens echt zin in hebben, alles is te veel. Dagelijkse taken vormen enorme obstakels, een algemeen zwaar en lusteloos gevoel overheerst. Niets is goed en alles kost, zelfs de kleinste dingen, enorm veel moeite.
Het niet willen praten met mensen, wegblijven van afspraken of de telefoon niet opnemen en berichten op de telefoon ongeopend of onbeantwoord laten.
Dwepen met het verdriet en zwelgen in de hopeloosheid van de nieuwe realiteit. Niets komt uit je handen en de problemen – groot en klein - stapelen zich op. Het veilige gevoel van in jezelf gekeerd te zijn, het onbereikbaar zijn ook wanneer mensen tegen je praten.
Wat het betekent: je voelt het verlies heel intens. Dit kan gepaard gaan met vermoeidheid, terugtrekking of een groot gevoel van leegte.
Aanbeveling: gun jezelf tijd en wees mild voor jezelf. Overweeg een afspraak met een rouwcoach of een psycholoog via ons platform. Ook kunnen gesprekken met onze community van lotgenoten comfort bieden, je bent niet alleen.
Onze sociale activiteiten helpen ook om stap voor stap weer verbinding te maken. Wees lief voor jezelf en gun jezelf het vertrouwen in iemand die een vergelijkbare ervaring heeft meegemaakt.
Praten helpt!
In deze fase accepteer je het verdriet en probeer je langzaam een nieuw evenwicht te vinden. Dat betekent niet dat het verdriet weg is en de rouw verdwenen. Je weet het een plaats te geven. Je blijft je leven lang weduwe of weduwnaar maar dat zegt niet dat er geen plaats is voor nieuw geluk in welke vorm dan ook in de rest van jouw leven. Je hebt het geaccepteerd en je leert er mee te leven.
Je ziet in dat de nieuwe werkelijkheid onomkeerbaar is, en dat er niets anders opzit deze te aanvaarden. Je krijgt de controle over jouw leven geleidelijk aan weer terug. De zaken zijn weer op orde en er ontstaat weer ruimte voor jezelf. Langzaam krijgt het leven weer zin en is er die welkome nieuwe balans. Opvallend hier is dat je het gevoel krijgt dat jouw eigen leven weer zin heeft en zijn eigen vorm krijgt. Je beseft dat je je niet schuldig hoeft te voelen. Je mag genieten van het leven, van de tijd die jou zelf rest.
Vaak zijn er dan de gedachten van mijn geliefde partner zou niet anders hebben gewild. Het is goed dat ik van het leven weer iets weet te maken. Fijn om het leven weer op de rit te krijgen, zo moet het ook.
En vaak ook het verontschuldigde: “Ook ik mag best weer eens lachen en gelukkig zijn.” Er komt meer en meer een berusting in het lot maar tevens ook een besef dat het leven er is om geleefd te worden. En daar is niets mis mee.
Het hernieuwde gevoel van levenslust is een belangrijk moment. Fijn wanneer er weer ruimte is om activiteiten op te pakken of nieuwe dingen te gaan ondernemen. Er komt voor vele lotgenoten een hernieuwde focus op de toekomst. Inclusief de dromen en ook het besef dat het alleen zijn ook niet geheel onplezierig is en een hernieuwde vrijheid geeft. Het is ook alom een bekend gegeven dat er, ongeacht de leeftijd, er weer ruimte ontstaat voor nieuwe vriendschappen en eventuele ontluikende liefdes.
Het is fijn te beseffen dat je verder kan gaan zonder het verleden te vergeten, je hebt het verlies een plaats gegeven. Je overleden partner zal altijd een plaats in je hart behouden. Maar het hoeft je niet te weerhouden door te gaan. Je hoeft het allemaal niet alleen te doen en je mag best open staan voor het avontuur dat leven heet.
Wat dit betekent: je begint langzaam een manier te vinden om verder te gaan, terwijl je het verlies een plek geeft.
Aanbeveling: gebruik deze fase om nieuwe doelen te stellen en interesses op te pakken. Onze tools voor sociale verbinding en bijvoorbeeld carrière ontwikkeling kunnen je hierbij ondersteunen bij het bouwen van een nieuwe toekomst. Dit kan ook een verhuizing betekenen, het najagen van een droom of bijvoorbeeld het beginnen van een studie om de switch op de arbeidsmarkt te realiseren.
Wij staan voor je klaar met een luisterend oor en deskundig advies.
Het is belangrijk je te realiseren dat deze bovenstaande fasen van rouw slechts beknopt zijn beschreven en dat deze voor ieder van ons anders verlopen. Er zijn individuele verschillen: niet iedereen doorloopt alle fasen, en ze verlopen ook niet altijd in deze volgorde.
Sommige mensen worden door de verschillende fasen van rouw geslingerd en je hoort ook vaak van ervaren weduwen en weduwnaars dat de rouw ook na vele jaren plotsklaps zomaar ineens weer terugkomt.
Veelal op een onverwachts moment en vaak getriggerd door iets klein dat zonder directe aanleiding ineens aan de overleden geliefde herinnert. Maar daar is niets mis mee, dat is juist mooi.
Astrid
Soms valt het me wel zwaar alles in mijn eentje te doen. Al helemaal wanneer je er op uit wilt trekken in het weekend als anderen met hun familie iets gezelligs ondernemen. De drempel is hoog om op pad te gaan. Alleen is zo alleen. Met wie deel je jouw ervaringen en hoe leer je van anderen en vooral hoe doorbreek ik de routine van eenzaamheid.
Gelukkig heb ik mijn dierbare vriendinnen die mij toch af en toe streng toespreken om vooral niet thuis te blijven. Hoewel het soms het heel aantrekkelijk is om op de bank me over te geven aan de zoveelste serie bingewatchen.
Het nadeel is dat niemand het aan je ziet. Het weduwschap is niet zichtbaar en zelden makkelijk te bespreken met een ander zonder de medelijden kaart toe bedeeld te krijgen.
Hoe belangrijk is het om elkaar te vinden op het moment dat je even je verhaal kwijt wil of gewoon iets leuks wilt doen. Een interessant gesprek over ik weet niet wat, het leven is tenslotte een feestje.
En het is o zo jammer dat mijn lief dat niet meer met me kan delen, dat ontken ik niet. Maar niets houd mij tegen om het leven weer te omarmen en toch zijn er al die onzichtbare opgeworpen drempels waar je als weduwe of weduwnaar overheen moet stappen om uit de waan van de dag te treden.
De door je zelf opgedragen opdrachten het leven weer gewoon te laten doorgaan is denk ik voor velen van ons herkenbaar. Het gaat ons vooral om de routine terug te vinden, een poging om alles hetzelfde te laten zoals voor het verlies.
Bijvoorbeeld alles op alles zetten om de kinderen weer in alle rust naar school te laten gaan, zorgen dat het huis vol eten is en het boodschappen doen als een uitje te beschouwen. Vriendelijk lachend en bevestigend knikken dat alles wel weer goed gaat. Vooral bevestigen dat je het allemaal wel aan kan. De schouders zijn tenslotte sterk. We blijven nuchter in het leven staan, zo zijn we tenslotte opgevoed.
Maar dan komen we weer thuis in dat lege huis, de stilte valt compleet op je. Voor een ander is het lekker rustig, voor jou een ware beproeving.
Maar ook een uitdaging om iedere keer weer een betere ik te worden, en een positief lichtpuntje te vinden om weer verder te gaan. En daarvoor is het belangrijk om onder de mensen te zijn. Het is uitdagend jezelf keer op keer toe te spreken om die stap te maken en anderen te spreken en te ontmoeten. Geef jezelf die kans en je zult merken dat het steeds gemakkelijker wordt.
Als er beweging is gaan er dingen gebeuren en voor je het weet zit je aan de koffie met nieuwe vrienden en vriendinnen.
Ga naar buiten, naar de sportschool, leer een nieuwe taal, daag jezelf uit, bel mensen op en maak een afspraak. Ga er op uit. Als je praat met lotgenoten zul je zien dat veel van jouw nieuwe werkelijkheid gedeeld wordt met anderen. Je staat er echt niet alleen voor. Er is zoveel kennis en ervaring die gedeeld kan worden.
Kom in beweging, stel twee of drie doelen per dag die je echt gedaan moet hebben. Hoe klein ook, als je het van je lijstje af kunt vinken geeft dat veel voldoening. Kun je trots zijn op jezelf.
Koop een extra kaartje voor het theater of de film en neem iemand mee. Dat kan gezellig zijn. Maar belangrijker, neem het jezelf ook niet kwalijk als het even tegenzit, verval niet in de slachtofferrol waar de omgeving je wellicht nog steeds in ziet. Pak het leven op. Doorbreek jou routine, creëer nieuwe en stel jezelf haalbare doelen.
Je zult zien dat daartoe je mood veranderd en je makkelijker de rug kunt rechten als dat nodig is. Uiteindelijk ben je het zelf die al die verantwoordelijkheden het hoofd zal moeten bieden.
Vanuit de psychologie is gebleken dat wij mensen ons alleen prima kunnen vermaken maar dat eenzaamheid veel sneller in je leven een vorm krijgt als je je terugtrek in je veilige domein, je thuis en vaste routines.
Zoek elkaar op, vind connectie bij lotgenoten, breek met negatieve fibes en zoek de positieve energie op. Niemand hoeft het alleen te doen. Wanneer je om hulp vraagt, zul je verrast staan vanuit welke hoek deze komt.
Zo ben ik de laatste weken zelf weer op pad geweest, heb me kunnen laven aan de verhalen van anderen en me kunnen oppeppen met de positieve energie van inspirerende vrouwen die het beste met mij voorhebben zonder er direct een voordeel mee te doen. Gewoon omdat ze geloven in mijn journey, het me gunnen en vertrouwen op een goede toekomst met veel vrolijkheid.
Hiep, hiep, hoera! Wow, mijn dochter is inmiddels 18 jaar. Wat een emoties, wat een tranen maar ook wat een vreugde om de vrijheid te hebben de wereld open tegemoet te kunnen treden om wat van het leven te gaan maken. Maar ook de stress! Want wat een veranderingen allemaal. Hoe gaan we die jongvolwassenen begeleiden als bezorgde ouder. Met wie overleg ik? Wat te doen na het eindexamen, welke studie gaat het worden?
Wat doe je als ouder, die er helemaal alleen voor staat, met al die vragen. Niet alleen al die vragen over wat er geregeld moet worden. Ook de vragen of het allemaal wel goed gaat met je kind. Ze krijgen ineens zoveel verantwoordelijkheden en ze hebben met het verlies in hun leven al zo veel extra op hun bordje. Herkenbaar?
Vragen die bij mij over de keukentafel vliegen of in staccato in de app even worden gesteld. De emotionele en bevlogen discussies over welke studie dan toch de voorkeur heeft. De onzekerheden van de ‘boze buitenwereld’ die eigenlijk toch ook aantrekkelijk is. Het avontuur lonkt…. Meestal denk ik dan ‘Ach het zal allemaal wel niet zo’n vaart lopen’ … en nu is ze ineens 18 en is het allemaal heel realistisch.
Vragen, vragen en nog eens vragen. Ben ik nog op tijd om me in te schrijven voor mijn studie? Maar hoe kan dat nu, ik weet toch nog niet wat en waar ik wil gaan studeren? Welke stad is eigenlijk de leukste studentenstad? Is er een leuk studentenhuis en moet ik dan gaan hospiteren voor een kamer? Kan ik dat wel? Nieuwe vrienden, hoe dan? Lid worden? Hoe ga ik dat dan allemaal betalen? Heb er eigenlijk helemaal geen zin in. Is het dan een idee om een tussenjaar te nemen? Weet niet eens of ik mijn eindexamen wel ga halen?
In jouw tijd was het allemaal veel gemakkelijker. De wereld zit nu zo anders in elkaar? Waarom komt er zoveel op me af. Trouwens, ik mag stemmen, dus ik weet echt wel waar ik het over heb! Ik bepaal echt zelf wel of en hoeveel alcohol ik wil drinken. Trouwens, jij zou ook eens naar zo’n festival moeten gaan, jaaahaa, een dansfeest. 
Zou echt goed voor je zijn en weet je, neem dan ook een pil. Ben je ook weer eens gelukkig. Doe normaal, ja, ik weet het …. ik ken je kritiek en ik ben voorzichtig. Misschien is het nieuw voor je, maar ik mag doen wat ik wil, het is mijn lijf, mijn leven, ik heb zelfbeschikkingsrecht.
Dat hebben we gevierd, helaas, heel anders dan we ons hadden voorgesteld. Maar zoals we de laatste jaren zijn gewend, we hebben fijne herinneringen weten te maken – en petit comité. Dat hebben we ons goed eigen gemaakt.
Je inkomen gaat er op achteruit. Nabestaande pensioenuitkering verandert en deels kan het, hoewel dat varieert, stoppen. Wat een strop! Ook omdat het nabestaande pensioen al helemaal geen vetpot is.
Hoe dan? Hoe ga ik en menig ander het financieel redden? Wat kan ik doen. Wat zijn mijn rechten, wie kan ik benaderen om te weten waar ik recht op heb als weduwe. Lotgenoten zijn fijn om het gesprek mee aan te gaan. Om kennis en ervaringen te delen. Altijd goed om even ruggenspraak te hebben met elkaar. Stap over die drempel.
Een kleine greep waar naast de vragen over studie en het leven waar de 18-jarige mee te maken krijgt is bijvoorbeeld de aanvraag van een eigen zorgverzekering, de zorgtoeslag, een DigiD aanmaken als ze dat nog niet hebben, ook voor hen verandert het nabestaande pensioen, ze doen er wijs aan zich in te schrijven voor een sociale huurwoning – just in case dit over een aantal jaren nodig is.
Hebben ze een bijbaantje, vraag dan de belasting terug. 18-jarigen kunnen een tegemoetkoming scholieren of studentenfinanciering aanvragen bij DUO. Maar ze moeten er wel even voor gaan zitten om de boel te regelen en dat is tijdrovend en valt beslist niet mee. Heel eerlijk, idealiter hadden ze dat al moeten doen voor hun 18e.
Maar dat kan morgen. Nu nog even nagenieten van de fijne 18e verjaardag. Een dag die ondanks het gemis en het besef dat op alle belangrijke momenten in het leven dit zo zal blijven, een prachtige herinnering is geworden. Een afsluiting van een periode, een afscheid van een jeugd waarvan de mooie momenten gekoesterd zullen worden naarmate de jaren vorderen. Een jeugd waarbij helaas het overlijden van mijn partner een schaduw heeft geworpen en mijn dochter minder zorgeloos kon zijn dan wij als ouders hadden gehoopt en gewild.
Met hulp van mijn lieve ouders en mijn zus, haar vriendje en haar dierbare vrienden en vriendinnen hebben we met elkaar haar verjaardag liefdevol, zowel bezonnen en vol vrolijkheid gevierd. Een feestje waar haar lieve vader best van genoten zou hebben. In ons hart is hij toch van de partij geweest. En hij zal vol trots en met een hart overstromend van liefde hebben gevierd dat ons lieve kleine meisje nu is uitgegroeid tot een prachtige, sterke en gevoelige jonge vrouw die het leven met beide handen aangrijpt en het avontuur vol goede moed en jeugdige verlangens tegemoet treedt.
Je wordt binnenkort 18 jaar, hoera! Er gaan dan wat zaken veranderen. Zo ben je vanaf je 18e financieel verantwoordelijk. En je moet bijvoorbeeld een zorgverzekering afsluiten. Via onderstaande link van de Rijksoverheid vind je alle informatie, niet alleen voor jou als 18-jarige maar ook voor je ouders.
De W…. van het eindeloos wakker liggen….
De G van Goedemorgen geldzorgen…
De A van Actie
Wakker liggen we allemaal wel eens. Wat is de reden? Waarom liggen weduwen en weduwnaars meer dan anderen nachtenlang te draaien in hun bed? Week in week uit kruipen de nachtelijke uren voorbij en zien vele lotgenoten van ons het weer dag worden, terwijl dan net de slaap haar intrede wil doen.
Zo vergaat het mij persoonlijk ook al zo’n ruim 4 jaar. Vaak ga ik al veel te laat naar bed omdat de onrust hoogtij viert. Wanneer ik dan meestal moe het licht uitdoe, komen de gedachten, de lijstjes, de vragen, de “spinnerinnen” etc.
Slaapgebrek en slecht kunnen slapen horen bij rouw, is mij verteld. Maar dat het ook voor mij zou gelden, daar heb ik even geen rekening mee gehouden. Het is een normaal verschijnsel dat veel voorkomt bij verlies.
Allereerst is de lege plek in het grote bed voor velen van ons confronterend. Dan is er onze gemoedsrust, die veelal gepaard gaat met intense emoties en met verdriet. De befaamde ups en met name de downs houden ons klaar- en klaarwakker.
Zo in het begin van het weduwschap is het allemaal heel duidelijk, te verklaren en beslist ook herkenbaar. Je wordt die dagen geleefd door de waan van het moment. Het onbekende gevoel van rouw dat je volledig overvalt, de onwerkelijkheid van de nieuwe realiteit, de drukte en de stress die een uitvaart met zich meebrengt. Zoals het in gedachten nalopen van de ‘ToDo lijstjes’. Heb ik de juiste mensen bericht, ben ik niemand vergeten? De ‘doe ik het allemaal wel goed-vraag’ is hier vaak debet aan en die komt keer op keer, nacht in nacht uit, ook ver na het afscheid, steeds opnieuw terug.
Daarna volgt er de verschrikkelijke leegte, de zogenoemde ’stilte na de stoet’.
Het is voor eenieder die er was een moment van afscheid, maar voor de directe nabestaande is daar het moment dat het verlies intrede doet, het moment van besef dat de nieuwe werkelijkheid echt begint.
De stilte, de vragen, hoe verder met de kinderen? Hoe gaan die om met het verlies en het verdriet? Wat doet dat met mij en hoe ga ik er mee om? Daarbij komen al die andere dingen die geregeld moeten worden. Hoe doe ik dat met de financiën? Hoe krijg ik overzicht en de controle weer terug? Kan ik mijn huidige leventje nog wel volhouden? Hoe ga ik het allemaal betalen?
De voor velen vaak gevreesde administratie, waar kan ik de benodigde documenten vinden? Zijn er onverwachte verrassingen? Hoe zit het nu echt met de financiën? Hoe zit het met de erfbelasting? Kan ik nog wel in het huis blijven wonen? Misschien wel op papier maar niet meer financieel?
Hoe nu verder met mijn werkende leven? Is een carrière switch noodzakelijk, gezien de leeftijd van de kinderen? Wil of moet ik t.z.t. weer aan het werk?
En dan is er die afschuwelijke leegte, ondanks mijn vele vrienden en vriendinnen, hoe verschrikkelijk en hoe moeilijk is het om de eenzaamheid die te her- maar ook te erkennen!
Bah, wat is het complex en ingewikkeld allemaal. Ik heb er eigenlijk geen zin in, maar ik kan er niet van weglopen. Het is een moment om te doorleven, alleen dan kan ik verder.
Goedemorgen geldzorgen. Duidelijkheid brengt vaak rust. Hoe verkrijg je die duidelijkheid omdat de administratie vaak niet aan de verwachtingen voldoet en er vaak onverwachte verrassingen zijn op financieel gebied. Niet iedereen is even eerlijk over de financiën tegen zijn partner.
Want verrassingen zijn er vaak voor de nabestaanden. Wanneer er geen uitvaartverzekering is, zijn de kosten van een uitvaart aanzienlijk. Vaak is er geen testament en wanneer het er wel is, is zo’n laatste wil niet altijd even vriendelijk voor de directe partner of nabestaanden.
Bij samengestelde gezinnen is de verdeling van de nalatenschap vaak een ingewikkeld en veelal emotioneel gebeuren. Waarbij de gemoedstoestand van de betrokkenen, ondanks alle goede voornemens, maar al te vaak door rouw en verdriet worden beïnvloed. Dit kan onverwachte en onomkeerbare beslissingen in de hand werken. Met vaak jarenlang onbegrip en langdurige conflicten tussen familieleden tot gevolg. Dit vaak tot grote spijt van eenieder, maar dan is het kwaad al geschied.
Dat kan ook worden voorkomen en wanneer nodig opgelost, door een goed gesprek, begeleiding en coaching van betrouwbare en deskundige gesprekspartners op diverse vakgebieden. Variërend van rouw-coaching, familie opstellingen tot juridisch of financieel advies. Blijf er niet mee zitten, wees wijs en zoek hulp.
Grootste bron van zorg en het nachtelijk gepieker is het verlies van inkomen.
Dit heeft directe gevolgen voor het dagelijkse leven en vooral weduwen hebben hier vaak mee te maken. Veelal omdat ze zelf geen toereikend inkomen of vermogen hebben om de lasten alleen te dragen.
Het nabestaandepensioen is vaak slecht 70% van het totaal opgebouwde pensioen, kinderen ontvangen slechts 14% van dat bedrag. Pensioenregelingen verschillen van elkaar, bijvoorbeeld, wanneer er van werkgever is gewisseld door je partner of bij baanverlies het nabestaandenpensioen kan vervallen. Daar is vaak geen rekening mee gehouden.
Met de nieuwe pensioenwet zijn de regels voor iedereen hetzelfde. Dan heeft de nabestaande alleen recht op een nabestaande pensioen als de overleden partner op het moment van overlijden in dienst was en deelnam aan een pensioenregeling.
Kinderen van een overleden ouder hebben vaak ook recht op een uitkering van de pensioenuitvoerder. Dit is het wezenpensioen. De voorwaarden verschillen per pensioenregeling. In veel pensioenregelingen stopt de uitkering als het kind 18 of 21 jaar wordt. Wanneer beide ouders zijn overleden heeft ieder kind recht op een ANW-uitkering van de overheid. Bij de nieuwe pensioenwet zijn de regels rond het wezenpensioen duidelijker. Valt jouw pensioen al onder het nieuwe stelsel dan is het maximum uitgekeerde bedrag hoger, ongeveer 20% van het salaris van de overleden ouder en is er een vaste eindleeftijd van 25 jaar.
Wat mensen echt wakker houdt zijn geldzorgen. Het leven is duurder geworden en de vraag is of ze alles nog kunnen blijven betalen. Het nabestaande pensioen blijkt vaak toch niet toereikend en op een gegeven moment zijn de spaargelden ook op. De woonlasten worden zwaarder en de vraag om te blijven wonen sluimert met name in de nacht?
Wie helpt mij bij het hypotheekvraagstuk? Wie kan mij helpen een budget op te stellen, waar kan ik bezuinigen, hoe kan ik het leven betaalbaar houden? Ook komt er vaak de vraag, met name voor de jongere lotgenoten onder ons, hoe kom ik er weer boven op, hoe kom ik weer aan het werk? Wie gaat mij helpen? Wat kan ik eigenlijk nog? Hoe kom ik als herintredende vrouw terug in het werkproces? Of voor de werkende onder ons zal een andere baan of carrière switch uitkomst bieden?
Actie, kijk het monster in de bek en zoek oplossingen voor je probleem. Vaak is het verleidelijk om op de bank te blijven zitten en zoals ik dat noem te “struisvogelen”
Doe dat even, maar niet te lang. Het helpt je niet en je komt steeds moeilijker van die bank af! Vraag om hulp! Praat erover met lotgenoten, deel je ervaringen en leer van die ander. De problemen zijn anders maar toch het is universeel. Wees lief voor jezelf en sta op. Ga van die bank af, wees niet eigenwijs. Ga op zoek naar de oplossing en weet dat je er niet alleen voor staat. Je moet het uiteindelijk wel zelf doen, maar hulp is dichtbij: “we are just a phone call’ away”
Hoe dan ook zorg dat je goed slaapt. Een uitgerust mens kan de wereld aan. We weten allemaal dat een goede nachtrust van het grootste belang is voor de gezondheid van lijf en geest. Het is goed voor je humeur, je omgeving, je weerbaarheid en geeft je rust om eens goed na te denken hoe het leven weer onder controle te krijgen. En wanneer er meer inzicht in financiële zaken is, is er ook logische wijs weer uitzicht op een toekomst. Dan kom je uit de overlevingsstand en krijgt het leven vanzelf weer kleur. Zo kun je de toekomst weer tegemoet treden en lacht het leven je voor je het weet weer stoutmoedig toe.
Een paar tips voor een goede nachtrust:
Wij adviseren om de realiteit niet uit de weg te gaan.
Praat met mensen die je liefhebt en vrienden die je dierbaar zijn. Wacht niet tot zij bellen. Neem het initiatief. Je zult verstelt staan hoe blij ze zijn iets van je te horen.
Dan hoef je hier niet meer over te piekeren.
Probeer voor het slapen gaan de problemen te herkennen, schrijf ze op. Bedenk een mogelijke oplossing of iemand die je erbij kan helpen en schrijf dit op. De volgende dag kan je er dan mee aan de slag.
Als je echt niet kan slapen, blijf dan niet in bed. Ga iets doen dat je ontspant, bijvoorbeeld een boekje lezen, een glas warme melk drinken of schrijf op wat je bezighoudt, schrijf het van je af! Ga daarna dan weer naar bed om rustig de slaap te vatten.
En uiteraard alle tips die we feitelijk al weten:
Geen activiteiten op elektronische apparaten vlak voor het slapen, is echt beter voor de nachtrust.
Drink niet te veel koffie overdag en in de avond een kopje kruidenthee
Slaap in een koele kamer (16-17 graden) met voldoende ventilatie, schone lucht. Laat een raam open en verduister je ramen. In een te lichte kamer maak je meer waakhormonen aan en is de slaap vatten lastiger.
Ga relaxt naar bed, zorg voor ontspanning voor het slapen gaan, lees een boek of mediteer om je hoofd even helemaal leeg te maken. Een gemakkelijke manier om te mediteren is: probeer je volledig te focussen op je ademhaling. Wanneer je bewust ademhaalt en aan niets anders denkt, word je rustig.
Een actieve levensstijl helpt. Wanneer je overdag lekker beweegt of voldoende sport slaap je beter. Maar overdrijf het niet. Het is raadzaam om tot 2 uur voor het slapen niet te veel of te actief te sporten.
