“Op een willekeurige avond belandde ik tegen middernacht in het ziekenhuis, omdat ik vond dat mijn man zichraar gedroeg. Hij had geen alcohol gedronken, zei hij, dus mijn kinderen en ik waren bang dat hij een TIA had. Daar aangekomen bleek zijn hartcapaciteit nog maar 26 procent. Extreem laag, lastig om daarmee normaal te functioneren. Hij hield zeer veel vocht vast en was in uiterst slechte conditie.
Hoewel hij de afgelopen jaren nooit had geklaagd, was zijn gedrag wel flink veranderd. En niet in positieve zin…Ook was hij veel moe en snel buiten adem. Met spoed werd hij opgenomen op de hartafdeling. Arme man. Met veel overtuiging heb ik nog een 1-persoonskamer voor hem geregeld, omdat hij zo gigahard snurkte.
“Lang verhaal kort: na 3,5 week in het ziekenhuis om te stabiliseren, vocht af te voeren en 1000 en 1 onderzoeken te ondergaan, was het tijd voor een uitgebreide openhartoperatie. Helaas is hij nooit wakker geworden uit die operatie. Hij was te lang doorgelopen zonder naar zijn lijf te luisteren. Zonder te vertellen hoe beroerd hij zich voelde, hoe moeilijk het voor hem was om de meest basale dingen te doen. Zichzelf totaal voorbij gelopen. Uit angst voor de waarheid? Omdat hij dacht dat hij Superman was? Feit is dat zijn dood niet nodig was geweest als hij beter voor zichzelf had gezorgd. Dat is zo moeilijk te verkroppen, temeer omdat ik regelmatig tegen hem zei dat hij naar de dokter moest gaan.
“Voor ons was zijn dood totaal onverwacht. Hij was een man die het leven bij de strot greep. Die iets wilde, dus het gebeurde. Zo zag ik het in elk geval. Anderen zeiden over hem: “The world was his oyster”. Dat bleek anders. Met zijn gezondheid, maar ook met zijn zaken en hoe hij ons achterliet.
“Totaal overdonderend konden wij weer naar huis. Zijn laatste berichtje was van vlak voor de operatie: ‘Ik ga nu naar beneden, tot later, ik hou van jullie’. Dat laatste zei hij eigenlijk nooit. Hoe bizar en hoe mooi dat dit dan zijn laatste woorden waren aan ons in de familie app…
“Na een week van gevoel opzij zetten en focussen op de herdenking, begon het rouwproces pas echt. De afleiding was weg. Ik hoefde niets meer te regelen, het afscheid was geweest. Er kwam steeds minder post en de bank blokkeerde de rekeningen. Ik realiseerde me dat ik zijn bank- en toegangscodes helemaal niet wist. Al snel bleek dat we er financieel heel slecht voor stonden. Ik had het idee in een andere werkelijkheid te zijn beland, maar moest me groothouden voor de kinderen. Wat te doen? Ons mooie huis verkopen was de enige oplossing. In die tijd trok ik veel op met Astrid van Heumen, een moeder van de school van de kinderen, die een maand voor mij ook plotseling weduwe was geworden. Hoe ‘toevallig’. We spraken veel met elkaar en merkten dat praten met lotgenoten veel prettiger was dan praten met vrienden of familie. Die bedoelden het goed, maar konden zulke domme dingen zeggen. In onze ogen dan. En hulp kwam zeker, maar vaak ook conditioneel. Of tijdelijk, want ja, ze hebben zelf ook een leven. Allemaal
heel logisch, maar wij waren verdoofd en wisten niet wat er over ons heen kwam. We wisten ook niet waar we behoefte aan hadden en wat er van ons werd verwacht. Er was geen draaiboek, terwijl dat zo logisch lijkt... “
Nu een dikke 2 jaar later pakken we het leven weer op. De kinderen doen het goed en ik wacht tot ze hun terugslag krijgen. Je vader verliezen als je 15 en 16 bent, gaat je echt niet in de koude kleren zitten. Maar tot op heden slaan ze zich er goed doorheen. Ik ben aardig ingestort toen ik in de
huurflat zat. Een jaar lang heb ik een teruggetrokken leven geleid en was ik alleen met het hoognodige bezig. Lang niet alle vrienden en kennissen begrepen dit. Dat ik in die tijd 20 kilo aankwam, was ook geen feest, dat is niet goed voor je zelfvertrouwen. De gevolgen van niet willen loslaten. Dan gaat je lijf ook in de bewaarstand. Nou, lekker dan… De les is dat ook ik beter voor mezelf moet zorgen.
“In deze fase was het goed om te blijven werken aan ‘Widows and Widowers’ en daarnaast te zoeken naar dingen waar ik wel blij van werd. Zo werd ik stemacteur en trouwambtenaar en ben ik in het bestuur gegaan van Villa TrösT Drechtsteden, een inloophuis voor mensen in rouw vanwege verlies.
“Langzaam kom ik weer in mijn kracht. Het leven gaat door. Zeker als je kinderen hebt. Er is geen keus. Ze rekenen op je en hebben je nodig. Juist de basale dingen in het leven bieden houvast. Ik zing in mijn koren, doe een jazzopleiding en krabbel weer op. Ik merk dat ik blij ben met mijn groei en
ontwikkeling. Zou ik deze dingen ook hebben gedaan als mijn man was blijven leven? Nee, zeker niet. En eigenlijk heb ik het idee dat ik er qua persoonlijke ontwikkeling beter op ben geworden. Hoe krom is dat…
“De Schijf van mijn Lijf van Lili en onze onderlinge connectie blijken zich op een dieper niveau te manifesteren. Het wordt me nu zo duidelijk, de verbinding tussen zelfzorg, zelfreflectie en beweging. De balans tussen voelen en denken. Ik kies er voor om weer te genieten van het leven. Ik geloof dat ik kan bouwen op mijn oerkracht en een eigen gevoel van veiligheid. Tijd voor mijn eigen gezondheid en aandacht voor mijn lichaam komen nu pas echt aan de orde.”
Bron: Column Marianne Heemskerk in Tip Magazine, maart 2023
Je kunt het maar 1 keer doen
De dood kunnen we niet ontlopen. Afscheid nemen van het leven kan op veel manieren. Hoe je het doet, maakt nogal wat uit. In deze serie spreekt Barbara van Beukering nabestaanden over het stervensproces van hun dierbaren.
Astrid: ‘Ik ontmoette hem voor het eerst op een congres in Utrecht. Ik droeg een rood mantelpak dat ik van mijn moeder had gekregen en dat ik nooit eerder had durven aantrekken omdat het zo opvallend was. Hij stapte op me af en zei: ‘Jij weet het nog niet, maar jij wordt mijn vrouw.’
Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid. Helaas is de realiteit meestal anders als de partners overlijdt. Niet voor niets heeft de VN in 2010 23 juni uitgeroepen tot Widows for Widows Day. Dit jaar zal Nederland op die dag een bijzonder nieuw initiatief gelanceerd worden: Widows for Widows.
Het overlijden van een partner brengt bij de achterblijvers naast verdriet soms ook onzekerheid over de geldzaken met zich mee. Astrid van Heumen kreeg daarmee te maken en helpt nu met Widows for Widows andere weduwen.
Als Astrid van Heumen in 2020 plotseling haar man verliest door zelfdoding na een depressie, voelt het alsof ze er helemaal alleen voor staat. ‘De enige weduwen die ik kende waren vrouwen van in de zeventig: vriendinnen van mijn moeder.’ Zelf zit ze als jonge vijftiger in een heel andere levensfase. Met een goedlopend recruitmentbedrijf en een dochter van veertien is er weinig tijd voor rouw. ‘Ik moest sterk en gezond blijven en orde op zaken stellen. Ook financieel.’
