“Op een willekeurige avond belandde ik tegen middernacht in het ziekenhuis, omdat ik vond dat mijn man zichraar gedroeg. Hij had geen alcohol gedronken, zei hij, dus mijn kinderen en ik waren bang dat hij een TIA had. Daar aangekomen bleek zijn hartcapaciteit nog maar 26 procent. Extreem laag, lastig om daarmee normaal te functioneren. Hij hield zeer veel vocht vast en was in uiterst slechte conditie.
Hoewel hij de afgelopen jaren nooit had geklaagd, was zijn gedrag wel flink veranderd. En niet in positieve zin…Ook was hij veel moe en snel buiten adem. Met spoed werd hij opgenomen op de hartafdeling. Arme man. Met veel overtuiging heb ik nog een 1-persoonskamer voor hem geregeld, omdat hij zo gigahard snurkte.
“Lang verhaal kort: na 3,5 week in het ziekenhuis om te stabiliseren, vocht af te voeren en 1000 en 1 onderzoeken te ondergaan, was het tijd voor een uitgebreide openhartoperatie. Helaas is hij nooit wakker geworden uit die operatie. Hij was te lang doorgelopen zonder naar zijn lijf te luisteren. Zonder te vertellen hoe beroerd hij zich voelde, hoe moeilijk het voor hem was om de meest basale dingen te doen. Zichzelf totaal voorbij gelopen. Uit angst voor de waarheid? Omdat hij dacht dat hij Superman was? Feit is dat zijn dood niet nodig was geweest als hij beter voor zichzelf had gezorgd. Dat is zo moeilijk te verkroppen, temeer omdat ik regelmatig tegen hem zei dat hij naar de dokter moest gaan.
“Voor ons was zijn dood totaal onverwacht. Hij was een man die het leven bij de strot greep. Die iets wilde, dus het gebeurde. Zo zag ik het in elk geval. Anderen zeiden over hem: “The world was his oyster”. Dat bleek anders. Met zijn gezondheid, maar ook met zijn zaken en hoe hij ons achterliet.
“Totaal overdonderend konden wij weer naar huis. Zijn laatste berichtje was van vlak voor de operatie: ‘Ik ga nu naar beneden, tot later, ik hou van jullie’. Dat laatste zei hij eigenlijk nooit. Hoe bizar en hoe mooi dat dit dan zijn laatste woorden waren aan ons in de familie app…
“Na een week van gevoel opzij zetten en focussen op de herdenking, begon het rouwproces pas echt. De afleiding was weg. Ik hoefde niets meer te regelen, het afscheid was geweest. Er kwam steeds minder post en de bank blokkeerde de rekeningen. Ik realiseerde me dat ik zijn bank- en toegangscodes helemaal niet wist. Al snel bleek dat we er financieel heel slecht voor stonden. Ik had het idee in een andere werkelijkheid te zijn beland, maar moest me groothouden voor de kinderen. Wat te doen? Ons mooie huis verkopen was de enige oplossing. In die tijd trok ik veel op met Astrid van Heumen, een moeder van de school van de kinderen, die een maand voor mij ook plotseling weduwe was geworden. Hoe ‘toevallig’. We spraken veel met elkaar en merkten dat praten met lotgenoten veel prettiger was dan praten met vrienden of familie. Die bedoelden het goed, maar konden zulke domme dingen zeggen. In onze ogen dan. En hulp kwam zeker, maar vaak ook conditioneel. Of tijdelijk, want ja, ze hebben zelf ook een leven. Allemaal
heel logisch, maar wij waren verdoofd en wisten niet wat er over ons heen kwam. We wisten ook niet waar we behoefte aan hadden en wat er van ons werd verwacht. Er was geen draaiboek, terwijl dat zo logisch lijkt... “
Nu een dikke 2 jaar later pakken we het leven weer op. De kinderen doen het goed en ik wacht tot ze hun terugslag krijgen. Je vader verliezen als je 15 en 16 bent, gaat je echt niet in de koude kleren zitten. Maar tot op heden slaan ze zich er goed doorheen. Ik ben aardig ingestort toen ik in de
huurflat zat. Een jaar lang heb ik een teruggetrokken leven geleid en was ik alleen met het hoognodige bezig. Lang niet alle vrienden en kennissen begrepen dit. Dat ik in die tijd 20 kilo aankwam, was ook geen feest, dat is niet goed voor je zelfvertrouwen. De gevolgen van niet willen loslaten. Dan gaat je lijf ook in de bewaarstand. Nou, lekker dan… De les is dat ook ik beter voor mezelf moet zorgen.
“In deze fase was het goed om te blijven werken aan ‘Widows and Widowers’ en daarnaast te zoeken naar dingen waar ik wel blij van werd. Zo werd ik stemacteur en trouwambtenaar en ben ik in het bestuur gegaan van Villa TrösT Drechtsteden, een inloophuis voor mensen in rouw vanwege verlies.
“Langzaam kom ik weer in mijn kracht. Het leven gaat door. Zeker als je kinderen hebt. Er is geen keus. Ze rekenen op je en hebben je nodig. Juist de basale dingen in het leven bieden houvast. Ik zing in mijn koren, doe een jazzopleiding en krabbel weer op. Ik merk dat ik blij ben met mijn groei en
ontwikkeling. Zou ik deze dingen ook hebben gedaan als mijn man was blijven leven? Nee, zeker niet. En eigenlijk heb ik het idee dat ik er qua persoonlijke ontwikkeling beter op ben geworden. Hoe krom is dat…
“De Schijf van mijn Lijf van Lili en onze onderlinge connectie blijken zich op een dieper niveau te manifesteren. Het wordt me nu zo duidelijk, de verbinding tussen zelfzorg, zelfreflectie en beweging. De balans tussen voelen en denken. Ik kies er voor om weer te genieten van het leven. Ik geloof dat ik kan bouwen op mijn oerkracht en een eigen gevoel van veiligheid. Tijd voor mijn eigen gezondheid en aandacht voor mijn lichaam komen nu pas echt aan de orde.”
Bron: Column Marianne Heemskerk in Tip Magazine, maart 2023
En daar sta je dan,… alleen.
De dagen van overleven, vól gerichte handelingen rond het sterven en de begrafenis zijn achter de rug. Geliefden keren terug naar huis, jou gevoelsmatig achterlatend in dat veel te grote én lege huis. Ieder lijkt, zeker na een aantal weken, de draad gewoon weer op te pakken. Alsof er bij jou niet een aardverschuiving heeft plaatsgevonden. Niets is meer wat het ooit was.
Alles in de buitenwereld lijkt hetzelfde, alles is voor jou voor altijd veranderd.
Jij bent, voor je gevoel de enige die nog láng niet klaar is met dit grote verlies!
Op deze zeer donkere bladzijde van je leven wordt het je, op slag, glashelder dat die buitenwereld doordraait en jouw leven stilstaat. Muurvast. En daar sta je dan. Wat overblijft is een groot donker gat. En hoe nu verder…? Daar wens je je liever niet mee bezig te houden. Het liefst kruip je weg onder een grote zachte deken en hoop je dat iemand je wakker maakt uit deze wel zeer pijnlijke droom.
Op een gegeven moment ontkom je er niet aan je hoofd onder de zelf gedrapeerde deken vandaan te halen. Jezelf in de spiegel aan te kijken én te constateren dat je je niet meer langer kunt verstoppen voor de naakte waarheid. Zó, kan het niet verder!
Geheid kom je die buitenwereld weer tegen die, hoe goedbedoeld ook, op pijnplekken in je hart drukt, waar de leegte van het gemis van je partner zich langzamerhand heeft gehuisvest. Het lijkt wel, door jezelf weer in die buitenwereld te begeven, dat je nóg meer vast wenst te houden aan ‘oud’, aan dat wat ooit was.
Om de leegte diep van binnen maar niet te hoeven voelen, hebben wij mensen mechanismes ontwikkeld die niet écht voedend voor ons zijn. Wel zorgt het ervoor dat we de diepe onverwerkte pijn niet hoeven te voelen. Voor even dan, en dan komt het moment waarop het Leven ons uitnodigt, en voor sommigen uitdaagt, 100% verantwoordelijkheid terug te nemen over ons leven.
Op die bladzijde ben je dan uiteindelijk aanbeland. Een vraag die met hoofdletters op jou staat te wachten is of jij bereid bent jezelf voorop te gaan zetten in jouw leven? Een leven waar die ander, wellicht voor jaren, de nummer één plek innam. Wellicht heb je nooit geleerd jezelf voorop te zetten, en heb je de overtuiging dat dát wel heel egoïstisch is. Deze beperkende overtuiging houd je echter alleen nog maar meer vast aan dit ‘oud’.
En zo bouw je langzaam maar zeker steeds meer een muur om je hart heen. Niemand die daar nog binnen kan komen. Jij ook niet. Hoe pijnlijk is dat! Je hart dat ooit zo open was, heeft zich ogenschijnlijk hermetisch afgesloten. Je hart klopt nog wel, maar jij Leeft niet meer!
Je realiseert je dat jij degene bent die nog leeft en wordt uitgenodigd weer écht deel te gaan nemen aan het Leven. Wetende dat je partner, hoe jullie relatie bij leven ook zijn invulling had, niets liever wilde dan dat jij door zou gaan met Leven. Blijkt dat makkelijker gezegd dan gedaan, hé?
Nu je je eenmaal in deze situatie bevindt, vraagt het zoveel méér van je dan ‘de draad weer oppakken en verder gaan met leven’.
In je poging terug te keren ‘in de maatschappij’, ontkom je er niet aan tegen jezelf én de leegte in jezelf aan te lopen. Blijkt die leegte niet leeg, maar barstens vól te zitten. Vol emoties en gevoelens, waaronder eenzaamheid, verslagenheid, boosheid, onmacht, angst voor een toekomst zonder je partner en een oneindig diepe put vol verdriet. Niet écht aantrekkelijk om aan te gaan, zeg maar.
Er zijn maar weinig mensen die geleerd hebben hoe om te gaan met hun emoties. Net als onze voorouders, stoppen we voor het gemak die emoties en bijbehorende gevoelens liever weg. Niet dat dit de gemakkelijkste weg is. Deze emoties en gevoelens blijven in jou zitten en wensen maar een ding; door jou erkent, gezien en doorvoelt te worden. Dát is voor velen vaak een brug te ver.
Wat we wél van jongs af aan hebben geleerd, is om weg te vluchten in die buitenwereld, vol afleidingen. Denk, anno 2022, aan ‘onze trouwste metgezel’ de mobiel, vol met gadgets. Meer dan genoeg prikkels om úren in te verdwijnen. Anderen verdwijnen liever in de televisie, werk, (klein)kinderen en/of huishouden.
Hoe om te leren gaan met het verwerken van dit grote verlies en wat dit, ook fysiek, met je doet, daar kom ik in een ander blog uitgebreid op terug. Voor nu richt ik me op die buitenwereld die een écht ondersteunende functie voor jou kan hebben.
Al snel wordt het je namelijk helder dat die buitenwereld vaak niet de ‘doorleefdheid’ heeft in dit voor jou specifieke rouwproces. Hoe goed bedoeld de ‘adviezen’ ook zijn. Al deze goedbedoelde adviezen drukken vaak alleen nog maar meer op de diepe wond ‘dat je ervan af nu alleen voor staat’.
Hoe voedend én helend is het om je te omringen met gelijkgestemden, die ieder op zijn of haar eigen manier, van binnenuit begrijpt waar jij doorheen gaat? Er komt nogal wat op je pad, zodra je levenspartner overlijdt. Hoe geruststellend is het dan om een plek te hebben waar je met jouw specifieke vragen én verhalen terecht kan? Je hoeft het niet alleen te doen, wel zelf.
Hoe mooi is het als je ergens niet alleen praktisch advies kunt inwinnen, maar ook de gelegenheid geboden word je te verbinden met gelijkgestemden? Daar waar jouw verhaal gehoord én begrepen wordt. Allen weduwe of weduwnaar, die te maken krijgen met specifieke vraagstukken rondom het verlies van hun levenspartner. Hierbij maakt het niet uit of je levenspartner net of reeds een langere tijd geleden is overleden. Eenieder is welkom met zijn of haar specifieke vragen.
Precies daarvoor is Widows&Widowers tot leven geroepen.
Ik, de schrijfster van dit blog, heb me verbonden aan Widows for Widows om de psycho-emotionele vraagstukken rondom dit rouwproces o.a. in blogvorm te belichten. Mocht je vragen hebben of een onderwerp op dit gebied, voel je vrij dit in te brengen. Met Liefde kijk ik met je mee.
In de eerstvolgende blog neem ik een kijkje bij de hormoonhuishouding die, net als jij, in de war is geraakt. Ik geef aan wat stress en voedsel met je hormoonbalans doen en wat dit voor gevolgen kan hebben op je lichaamsgewicht. En ik sta stil bij mechanismen die we hebben ontwikkeld om niet geconfronteerd te worden met de inmiddels diep in ons vastgezette emoties.
~ Jacqueline Lammerts - Living your truth
Auteur van o.a. RELATIES en Volg je hart, HET KLOPT!
www.jacquelinelammerts.nl
Meer vasthouden, dan je lief is.
In mijn eerste blog ‘Alles is hetzelfde, alles is veranderd’ deelde ik o.a. dat we van jongs af aan hebben geleerd weg te vluchten in die buitenwereld, vol afleiding. Heel begrijpelijk op het moment dat je je als weduwe in een situatie bevindt waar je geheel niet mee geconfronteerd wenst te worden. Liever houd je vast aan ‘oud’, aan het leven mét je levenspartner. Deze haarscherpe beelden spelen zich nog elke seconde van de dag binnen jou af. Niet zo gek dat je je op zo’n moment liever wenst af te leiden, om de naakte waarheid maar niet onder ogen te zien.
Een van de meest voorkomende afleiding om de ‘leegte in onszelf’ op te vullen, blijkt eten te zijn. Het is niet vreemd dat je vanuit deze rouwgemoedstoestand naar ongezond voedsel grijpt, de zogenaamde zoethoudertjes. Dit voedsel helpt je, voor even dan, om de leegte die je overleden partner achterlaat, niet te hoeven voelen. Deze leegte blijkt echter allesbehalve leeg te zijn, en heeft zich langzamerhand gevuld met onverwerkte emoties en gevoelens. Wat niet zo vreemd is.
Maande je ouders je niet tot stilte door je zoetigheid te beloven op het moment zij geconfronteerd werden met jouw ongebreidelde geuite emoties? Alles was erop gericht dat jij zou stoppen met uiten en loslaten. Eenmaal volwassen is het dan ook niet zo vreemd dat we ons volstoppen met producten die wel vulling geven, echter geheel niet voedend zijn. Vól E-nummers, hormoon verstorende, vasthoudende en ziekmakende toevoegingen vol verslavende stofjes, opdat jij er nog meer van blijft nemen. Jezelf volstoppen, als een soort kurk op de fles waarin al deze emoties vastzitten, totdat jij de kurk eraf haalt en de emoties en bijbehorende gevoelens eruit laat.
Op een gegeven moment kun niet anders dan constateren dat je leven volledig uit balans is. Jíj bent uit balans. Dat je hormoonhuishouding ook uit balans en verstoord is geraakt, is niet zo vreemd.
Iedereen weet dat deze zoethoudertjes niet goed zijn voor je lichaam. Wat velen niet weten is dat langdurig aanhoudende stress én zoethoudertjes je hormoonbalans volledig in de war schoppen.
Je lichaam ervaart continue stress door de onverwerkte emoties diep in jou, ‘iets klopt niet’. Stress geeft onze lichaam de prikkel om het hormoon Cortisol aan te maken. Cortisol zorgt ervoor dat je ‘aan’ staat. Niets mis mee als het om een acute situatie gaat. Blijft de stress echter, door de vastzittende onverwerkte emoties en gevoelens getriggerd, dan heeft dit uiteindelijk nadelige gevolgen voor je gezondheid.
Een van de nevenwerkingen van Cortisol is dat deze, per direct, de vetverbranding stopzet. Niet zo handig als je jezelf net hebt volgestopt met de nodige zoethoudertjes. Geheid dat je lichaam steeds meer ‘vaste vormen’ aan gaat nemen. Ditzelfde effect heeft suiker op ons lichaam, alleen nu via het hormoon Insuline. En blijken die zoethoudertjes nu net vól suiker te zitten.
Kortom: Cortisol en Insuline zijn twee hormonen die je liever niet in je lichaam activeert.
Doorzie je de vicieuze cirkel waar je je jezelf op een gegeven moment onbedoeld in hebt vastgezet?
Nu je hiervan op de hoogte bent, en jij bewust bent geworden dat je jezelf niet verder helpt door jezelf zoet te houden, rijzen de volgende vragen naar boven: wat wens ik niet te voelen? Wat stop ik in mezelf weg en waar loop ik angstvallig voor weg? Geheid dat je gaat zien dat je lichaam niet de enige is die vasthoudt aan ‘oud’.
Er is uiteindelijk geen ontkomen aan om jezelf in de spiegel aan te gaan kijken. Eerlijk te zijn naar jezelf en te constateren dat je niet langer meer wenst door te lopen op een pad dat voor jou én je lichaam allesbehalve voedend is.
Je houdt niet alleen al die emoties en bijbehorende gevoelens vast, jouw lichaam en jouw leven houden ook angstvalling vast aan ‘oud’. Wordt het niet tijd deze diep weggestopte emoties omhoog te laten komen en écht te doorvoelen? Dat dit pijn gaat doen, 100%. Rouw is rauw!
Het bijzondere is, zodra je jezelf toestaat te voelen, je niet alleen zelf ‘oud’ los leert laten, je lichaam zal je dit interne loslaten gaan spiegelen. Steeds minder zal je jezelf wensen zoet te houden, je durft te laten zijn wat er aan emoties naar boven wenst te komen, wat niet alleen jou nadien innerlijke rust geeft. Ook je lichaam zal steeds minder ‘vastgezette stress’ ervaren en ontspant. Eindelijk.
Hebben wij als mensen niet de neiging eerst de buitenwereld te willen ‘fixen’ en hopen dat het zo weer goed met onszelf zal gaan? Blijkt dit nu net andersom te werken. Eérst dien jij jezelf emotioneel te leren voeden, en dan komt als vanzelf, die buitenwereld ook weer tot Leven.
Ook hierin geldt: jij dient dit innerlijk te doorlopen proces naar binnen wel zelf te doen, niet alleen.
Binnen het platform van Widows for Widows vind je de nodige hulpbronnen die jou hierbij kunnen ondersteunen. Het zal je niet verbazen dat je mij daar ook zult aantreffen.
Met Liefde kijk ik met je mee. Aan jou de vrije keuze.
In de eerstvolgende blog sta ik stil bij jouw directe leefomgeving en hoe deze tijdens een rouwproces langzaam maar zeker dicht kan slippen, en hoe dit als spiegel werkt, voor jou.
~ Jacqueline Lammerts - Living your truth
Auteur van o.a. RELATIES en Volg je hart, HET KLOPT!
www.jacquelinelammerts.nl
Levensstijl aan passen veranderen, loslaten van oude leven, en dit vast willen houden, dierbare vasthouden, vol emoties, wat opslaat in lichaam, de neiging om zichzelf zoet te houden, eten, kant en klare maaltijden, bestellen en niet zélf zorgen voor zichzelf.
Ik een rouwproces ontkom je er niet aan terug te keren naar jezelf. Los van die dierbare.
Ontkom je niet aan bij jezelf uit te komen en hun emoties, vol verdriet, boosheid, onmacht. Afvallen, een heel rouwproces.
Wat heeft afvallen, rouwen en loslaten met elkaar te maken?
